آموزش کاهش حجم فیلم؛ اِنکود با x264 و x265
شاید شما هم فیلم‌هایی را از اینترنت دانلود کرده باشید که با اینکه کیفیت بسیار خوبی مانند ۷۲۰P یا ۱۰۸۰P دارند اما از حجم کمی برخوردار بوده‌اند. در این مطلب آموزش انکود کردن فیلم‌ها را با حداقل افت کیفیت به شما آموزش خواهیم داد.
انکودر‌های معروف مانند Ganool و RMTeam نیز از همین روش(البته با تنظیمات حرفه‌ای تر) فیلم‌ها را انکود می‌کنند.
با این آموزش می‌آموزید که چگونه می‌توان دی‌وی‌دی ، دیسک‌های بلوری و تمام فایل‌های تصویری خود را با هر فرمتی با استانداردهای فشرده‌سازی ویدئویی H.264 و H.265 به کمترین حجم خود برسانید. توجه داشته باشید که همیشه در انکود یک فیلم مقداری کاهش کیفیت وجود دارد. برای مثال در صورت انتخاب بیت ریت پایین بعد از Encode با کاهش کیفیت مواجه خوهید شد؛ اما با تنظیمات درست می‌توان کاهش کیفیت را به حداقل مقدار خود رساند.
ما در این آموزش از استانداردهای H.264 و H.265 استفاده کردیم زیرا کمترین حجم فایل خروجی را نسبت به کیفیت در مقابل دیگر استانداردهای کدگذاری دارند. برای گرفتن بهترین نتیجه اول قسمتی از فیلم را انکود کنید سپس اگر از کیفیت آن راضی بودید تمام فیلم را.
- مرحله اول : دانلود و نصب نرم افزار
برای انکود کردن فیلم‌ها نرم‌افزار‌های زیادی مانند HandBrake، MeGui و StaxRip هستند و هر کدام نسبت به دیگری برتری‌هایی نیز دارند، اما در این آموزش ما به دلیل امکانات بیشتر از نرم‌افزار HyBrid استفاده خواهیم کرد. نمام نرم افزار‌های معرفی شده از روش انکودینگ یکسانی بهره می‌برند اما در برخی تنظیمات تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
- مرحله دوم – تب Main
: نرم افزار Hybrid را بازکنید، اکنون باید صفحه‌ای مانند شکل زیر مشاهده کنید:
– توضیحات:
۱٫با کلیک روی این دکمه می‌توانید فایل تصویری خود را وارد برنامه کنید.
۲٫ در صورتی که قصد انکود DVD یا بلوری را از روی دیسک دارید گزینه مربوطه را علامت بزنید سپس روی دکمه شماره ۱ کلیک نمایید.
۳٫در Video handling گزینه x264 یا x265 را انتخاب کنید.
تفاوت‌های استاندارد H.264 با H.265
فایل خروجی H.265 از حجم کمتری در فایل خروجی نسبت به استاندارد H.264 برخوردار است اما از معایب آن می‌توان به سرعت انکود بسیار کم و عدم پشتیبانی آن به دلیل جدید بودن در برخی از پخش کننده‌ها اشاره کرد. در واقع اگر می‌خواهید فیلم خود را با کتابخانه x265 انکود کنید به کامپیوتری با CPU و GPU قوی نیازمندید. همچنین برای پخش آن باید ار بروز بودن نرم افزار پخش کننده‌ی خود اطمینان حاصل کنید. اما در صورت انکود با x265 ممکن است فایل خروجی شما به نصف حجم فایل با کتابخانه x264 برسد. برای مثال یک قسمت از سریال ۷۲۰P با x264 که ۳۰۰ مگابایت حجم دارد می‌تواند با تبدیل به x265 حجم آن را به ۱۵۰ مگابایت کاهش داد.
از مهم ترین ویژگی‌های مشترک این استانداردهای H.265 و H.264 می‌توان به فناوری «پیش‌بینی جبرانی حرکت» (motion compensated prediction) اشاره کرد. هر دوی این فرمت‌های گذاری از فناوری motion compensated prediction برای حذف نواحی زائد فیلم استفاده می‌کنند. برای مثال قسمت‌هایی از تصویر مانند یک جسم ثابت یا محیطی تاریک در تصویر که در چندین فریم تغییری نمی‌کنند؛ می‌توان به جای تکرار آن‌ها در هر فریم و اختصاص حجم اضافه به این قسمت‌ها، تنها یک نسخه از آن‌ها را نگه داشته و در فریم‌های مختلف از همان یک نسخه استفاده کرد و یا در صورت وجود تصویری یکنواخت در یک فریم با الگویی تکرار شونده می‌توان با تکرار چند قسمت از تصویر حجم فیلم را کاهش داد.
در استاندارد H.264 حداکثر اندازه‌ی این قسمت‌ها به قطعات مربعی شکل ۱۶ در ۱۶ پیکسل محدود می‌شد؛ اما در استاندارد H.265 با افزایش این اندازه به ۶۴ در ۶۴ پیکسل ، میزان فشرده‌سازی ویدئو افزایش چشمگیری داشته است. البته این افزایش حداکثر طول این قسمت‌ها باعث شده است تا استاندارد H.264 تصویر واضح تر و شارپ تری نسبت به H.265 ارائه دهد و از وضوح H.265 به مقدار بسیار ناچیزی کمی کاسته شود.
تفاوت x264 با x265
اولین نسخه از استاندارد H.265 که با نام High Efficiency Video Coding یا HEVC نیز شناخته می‌شود در سال ۲۰۱۳ واستاندارد H.264 در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. برای هر دو استاندارد هر از چندگاهی بروزرسانی منتشر می‌شود. انکودر‌های این دو کتابخانه به صورت یک نرم‌افزار آزادمنتشر می‌شوند.
به دلیل کیفیت بیشتر نسبت به حجم H.265، می‌توانید بیت ریت پایین‌تری برای آن نسبت به H.264 تعیین کنید.
تفاوت x264 با x265 – هر دو تصویر از بیت ریت یکسان ۴۰۰ Kbps بهره می‌برند
برای Audio handling گزینه custom را انتخاب کنید.
۴٫ برخی از فایل‌های تصویری دارای چند صوت با چند زبان یا دوبله متفاوت هستند. در Audio می‌توانید زبان و در Subtitle می‌توانید زیرنویس مورد نظر خود را انتخاب کنید.
۵٫در این کادر اطلاعات فایل ورودی نمایش داده می‌شود.
۶٫ در این قسمت می‌توانید پروفایل خود را وارد کنید. ساخت پروفایل در مرحله هشتم توضیح داده می‌شود.
- مرحله سوم – تنظیم x264 یا x265
تنظیمات x264
– توضیحات:
۱٫ برای Encoding mode می‌توانید گزینه spefic filesize/bitrate 2pass را انتحاب کنید. این گزینه ویدیو را یکبار بررسی می‌کند سپس به انکود کردن آن می‌پردازد که باعث کیفیت بیشتر می‌شود. همچنین امکان تعیین حجم ویدیو خروجی و بیت ریت آن وجود دارد. گزینه Fast 1st pass به معنی انجام دادن سریع انکود مرحله اول است که غیر فعال کردن آن تغییر چندانی در کیفیت فایل خروجی ایجاد نمی‌کند. اما اگر می‌خواهید بیشترین کیفیت را داشته باشید این گزینه را غیر فعال کنید.
تفاوت کیفیت انکودینگ یک مسیره با دو مسیره
در صورتی که قصد دارید فایل خروجی شما حجم مشخصی داشته باشد گزینه Target Size را انتخاب کنید و حجم فایل را به مگابایت در کادر جلوی آن وارد کنید. این گزینه با محاسبه خودکار بیت ریت (Bitrate) حجم فایل را به دلخواه شما تغییر می‌دهد.
یکی از مهم ترین عوامل در تعیین کیفیت فیلم هنگام انکود، بیت ریت است. با انتخاب گزینه Bitrate می‌توانید نرخ بیت مشخصی را با واحد کیلوبیت بر ثانیه وارد کنید. معمولاً فیلم‌هایی را که با رزولوشن ۷۲۰ دانلود می‌کنید بیت ریتی بین ۸۵۰ تا ۱۱۵۰ و فیلم‌های ۱۰۸۰ بیت ریتی بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوبیت بر ثانیه دارند. این مورد برای انیمه‌ها (کیفیت ۷۲۰p) مقدار کمتری است: بین ۳۵۰ تا ۶۵۰ . اگر قصد انکود x265 دارید، بیت ریت پایین تری انتخاب کنید، برای مثال بیت ریت ۵۰۰ برای فیلم‌های ۷۲۰. با ابزار Media Info پلیر‌ها می‌توانید بیت ریت فیلم‌هایی که دانلود کردید را مشاهده کنید.
اما Bitrate اصلی فیلم‌های بلوری و خام قبل از انکود قالباً به شکل زیر است که برای کاهش حجم آن را به مقدار زیادی کاهش می‌دهند (هر Mbps برابر است با ۱۰۰۰ Kbps) :
| Type | Video Bitrate, Standard Frame Rate (۲۴, ۲۵, ۳۰) |
Video Bitrate, High Frame Rate (۴۸, ۵۰, ۶۰) |
|---|---|---|
| (۲۱۶۰p (4k) | ۳۵-۴۵ Mbps | ۵۳-۶۸ Mbps |
| (۱۴۴۰p (2k | ۱۶ Mbps | ۲۴ Mbps |
| ۱۰۸۰p | ۸ Mbps | ۱۲ Mbps |
| ۷۲۰p | ۵ Mbps | ۷٫۵ Mbps |
| ۴۸۰p | ۲٫۵ Mbps | ۴ Mbps |
| ۳۶۰p | ۱ Mbps | ۱٫۵ Mbps |
۲٫ تنظیم Preset :
Preset را روی very slow تنظیم کنید. هرچه سرعت Preset بیشتر باشد، فرآیند Encoding زمان کمتری می‌برد اما کیفیت فیلم پایین می‌آید. بهترین کیفیت با انتخاب گزینه placebo به دست می‌آید. سرعت Preset در حجم فایل خروجی تأثیر ندارد و تنها روی کیفیت و سرعت انکودینگ اثر گذار است.
بعد از انتخاب Preset برای اعمال تغییرات روی دکمه 
کلیک کنید.
تنظیم Tune :
Tune (بهینه سازی) را با توجه به موارد زیر انتخاب کنید :
در صورتی که قصد انکود انیمیشن دارید بهینه سازی SSIM (برای انیمیشن‌های دو بعدی) یا Animation (برای انیمیشن‌های دو بعدی و سه بعدی)را انتخاب کنید. این دو بهینه سازی بر روی وضوح لبه‌ی عناصر کار می‌کنند و برای تصاویری که معمولاً جزییات زیادی در بافت ندارند مناسب هستند.
بهینه سازی Film و PSNR تا حدودی شبیه به هم هستند. اگر می‌خواهید تصاویر واقعی را (مانند یک فیلم سینمایی) را انکود کنید از یکی از این دو ( ترجیحاً از Film) استفاده کنید. این گزینه برای انیمیشن‌های سه بعدی که گرافیک و جزییات زیادی در بافت دارند نیز پیشنهاد می‌شود.
بهینه سازی Fast Decode برای سبک و روان پخش کردن فیلم در پلیر‌ها است.
بهینه‌سازی Zerolatency برای کاهش تأخیر در پخش ویدیو کاربرد دارد. مثلاً در سرویس‌های استریم آنلاین ویدیو مناسب است.
بهینه‌سازی Stillimage برای ویدیوهایی مناسب است که شبیه به اسلایدشو و پر از تصاویر نسبتاً ثابت هستند.
بعد از انتخاب Tune برای اعمال تغییرات روی دکمه کلیک کنید.
در صورتی که x265 را انتخاب کرده‌اید تنظیمات را به این شکل انجام دهید و برای اعمال تغییرات روی دکمه‌های Apply کلیک کنید. توجه : برخی از تنظیمات را نسبت به ویدیویی که قصد انکود آن را دارید باید تغییر دهید. می‌توانید مقدار بیت ریت کمتری را نسبت به تنظیمات x264 انتخاب کنید.
بیت ریت یا نرخ بیت چیست؟
نرخ بیت، سرعت بیت (به انگلیسی: Bitrate/Bit rate) یا بیت بر ثانیه به معنای سرعت انتقال بیت از محلی به محل دیگر است. به بیان دیگر نرخ بیت نشان می‌دهد که در مدت زمانی معینی چه مقدار اطلاعات از جایی به جای دیگر ارسال می‌شود. معمولاً نرخ بیت را با بیت بر ثانیه (bps)، کیلوبیت بر ثانیه (kbps) یا مگابیت بر ثانیه (Mbps) اندازه می‌گیرند. نرخ بیت همچنین می‌تواند کیفیت یک فایل صوتی یا ویدئویی را نشان دهد. برای مثال یک فایل MP3 که با نرخ بیت ۱۹۲ کیلوبیت بر ثانیه فشرده شده باشد نسبت به فایلی که با نرخ بیت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه فشرده شده باشد دارای کیفیت بهتری است. در واقع هر چه نرخ بیت بالاتر باشد بیت‌های بیشتری برای ارائه اطلاعات در هر ثانیه به کار می‌روند. به همین نحو یک فایل ویدئویی با نرخ بیت ۳۰۰۰ کیلوبیت بر ثانیه دارای کیفیت بیشتری نسبت به یک فایل ویدئویی با نرخ بیت ۱۰۰۰ کیلو بیت بر ثانیه است
- مرحله چهارم – تغییر اندازه تصویر
-توضیحات:
۱٫ اگر می‌خواهید رزولوشن فیلم را تغییر بدهید گزینه Resize را علامت بزنید. در این قسمت می‌توانید طول و عرض تصویر خروجی خود را تنظیم کنید. می‌توانید آن را بزرگ و کوچک کنید. در صورت کوچک نمودن اندازه تصویر، حجم و کیفیت فیلم نیز کاهش می‌یابد. Resize method را روی bicubic spline یا lanczos تنظیم کنید.
سپس گزینه Auto adjust را علامت زده و گزینه width را انتخاب کنید. در کادر جلوی Target resolution ارتفاع تصویر مورد نظر خود را وارد کنید سپس کلید Enter را از صفحه کلید فشار دهید. گزینه Auto adjust عرض تصویر را به صورت خودکار تنظیم می‌کند.
به دلیل مشکلی که در نرم افزار Hybrid وجود دارد، گاهی اوقات اندازه طول تصویر به درستی اعمال نمی‌شود و باعث مشکل در فایل خروجی می‌شود.
برای مطمئن شدن از عدم وجود مشکل به تب x264 یا x265 بازگردید. در قسمت پایین صفحه باید نوشته‌ای مانند input-res 852×۴۸۰– وجود داشته باشد. این اعداد را با مقادیری که برای تغییر اندازه در تب Crop/Resize وارد کردید بررسی کنید. در صورت عدم مطابقت به تب Crop/Resize برگشته و علامت گزینه Auto adjust را بردارید. از مقدار طول یک واحد کم سپس اضافه کنید. برای اعمال تغییرات کلید Enter را فشار دهید.
رزولوشن ۴۸۰، ۷۲۰ یا ۱۰۸۰ چیست؟
این اعداد تعداد پیکسل‌های موجود در یک ردیف عمودی را بیان می‌کنند. به عبارت دیگر اندازه‌ی عرض یا ارتفاع یک تصویر. هرچه این عدد بیشتر باشد تصویر بزرگتری خواهیم داشت.
- مرحله پنجم – تغییر فریم ریت
فریم ریت، تعداد فریم‌هایی است که در مدت زمان یک ثانیه نمایش داده می‌شود. این مقدار هرچه کمتر باشد، حجم و سرعت فیلم نیز کاهش می‌یابد و هرچه بیشتر باشد حجم فیلم نیز افزایش می‌یابد و فیلم روان‌تر نمایش داده می‌شود. این عدد باید کمتر یا برابر فریم ریت کنونی نصویر باشد. اگر فیلمتان همراه با زیرنویس است، تغییر فریم ریت می‌تواند باعث به وجود آمدن نا هماهنگی در پخش زیرنویس شود. بنابراین بعد از انکودینگ دوباره به تنظیم زمان پخش زیرنویس نیاز است.
– توضیحات:
- از قسمت بالا روی Speed Change کلیک کنید. در کادر Speed Settings گزینه Scale output rame rate را علامت زده و بنا بر نیاز خود فریم ریت را انتخاب کنید. برای اینکه فیلم حجم کمتری داشته باشد می‌توانید گزینه ۲۳٫۹۷۶ یا ۲۴ را انتخاب کنید.
- در این قسمت مجموع فریم‌های فایل ورودی و خروجی را می‌توانید مشاهده کنید.
- مرجله ششم – صدا
تنظیمات را طبق تصویر بالا انجام دهید.
– توضیحات :
- در این قسمت می‌توانید کیفیت و فرمت صدا را تعیین کنید. فرمت aac نسبت به بقیه فرمت‌ها نسبت کیفیت به حجم بیشتری دارد و انتخاب مناسبی است. Bitrate صدا هرچه بیشتر باشد، کیفیت صدا نیز افزایش پیدا می‌کند. این عدد را می‌توانید برای داشتن حجم کمتر فایل خروجی بین ۱۹۲ تا ۳۲۰ تنظیم کنید.
- برخی از فیلم‌ها دارای چند صوت متفاوت (مانند چند زبان یا چند دوبله متفاوت) هستند. در این مکان صوت مورد نظر خود را که می‌خواهید روی آن تغییرات انجام شود انتخاب کنید.
- با کلیک روی این دکمه صدای مورد نظر خود را به برنامه اضافه کنید. اگر قصد اضافه نمودن چند صوت را دارید مراحل ۱ و ۲ را دوباره انجام دهید.
- مرحله هفتم – تغییر فرمت فیلم
به تب Config آمده و از منوی Output گزینه Container Settings را انتخاب کنید.
– توضیحات :
۱٫ در این قسمت فرمت فایل خروجی خود را مشخص کنید.
- مرحله هشتم – ساخت پروفایل
برای هر کتابخانه تنظیمات پیش فرضی وجود دارد که از قبل توسط برنامه Hybrid ساخته شده است.
– توضیحات:
- در کادر Name یک نام به دلخواه خود وارد کنید.
- برای Audio گزینه passthrough و برای Video گزینه x265 یا x264 بسته به کتابخانه‌ای که در تب main انتخاب کرده‌اید یک گزینه را انتخاب کنید.
- برای ذخیره پروفایل روی دکمه + (شماره ۳) کلیک کنید.
برای آموزش وارد نمودن تنظیمات پروفایل به مرحله یک قسمت شش مراجعه فرمایید.
- مرحله نهم – ذخیره فایل خروجی
برای گرفتن ویدیو خروجی خود به تب main بازگشته و بعد از تعیین محل ذخیره فایل، روی دکمه 
سپس روی دکمه 
کلیک کنید. برای مشاهده پروسه انکود فیلم می‌توانید به تب Jobs بروید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.